TỔNG HỢP 72 ÁN LỆ CỦA VIỆT NAM THEO TỪNG LĨNH VỰC (PHẦN 1)

Qua nhiều lần công bố, cho đến năm 2024, Việt Nam đã có tổng cộng 72 án lệ trên nhiều lĩnh vực. Dưới đây là tổng hợp 72 án lệ của Việt Nam theo từng lĩnh vực:

 

1. HÌNH SỰ

Bảng 1. Tổng hợp án lệ lĩnh vực hình sự
STT ÁN LỆ LĨNH VỰC NĂM BAN HÀNH VẤN ĐỀ NỘI DUNG CHI TIẾT FILE

1

01 Hình sự 2016 Giết người Trong vụ án có đồng phạm, nếu chứng minh được ý thức chủ quan của người chủ mưu là chỉ thuê người khác gây thương tích cho người bị hại mà không có ý định tước đoạt tính mạng của họ (người chủ mưu chỉ yêu cầu gây thương tích ở chân, tay của người bị hại mà không yêu cầu tấn công vào các phần trọng yếu của cơ thể có khả năng dẫn đến chết người); người thực hành cũng đã thực hiện theo đúng yêu cầu của người chủ mưu; việc nạn nhân bị chết nằm ngoài ý thức chủ quan của người chủ mưu thì người chủ mưu phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Cố ý gây thương tích” với tình tiết định khung là “gây thương tích dẫn đến chết người”. Tải về
2 17 Hình sự 2018 "Có tính chất côn đồ" trong tội Giết người

Trong vụ án có đồng phạm, chỉ vì mâu thuẫn nhỏ trong sinh hoạt, các đồng phạm đã rủ nhau đánh dằn mặt bị hại. Khi thực hiện tội phạm, người thực hành dùng mã tấu chém liên tiếp vào vùng đầu, mặt, chân, tay của bị hại; việc bị hại không chết là ngoài ý muốn chủ quan của người thực hành. Người xúi giục không có mặt khi người thực hành thực hiện tội phạm, không biết việc người thực hành sử dụng mã tấu chém vào những vùng trọng yếu trên cơ thể bị hại nhưng đã để mặc cho hậu quả xảy ra.

Trường hợp này, người thực hành phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Giết người” với tình tiết định khung là “Có tính chất côn đồ”. Người xúi giục bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Giết người” nhưng không bị áp dụng tình tiết định khung “Có tính chất côn đồ”.

Tải về
3 18 Hình sự 2018 Giết người đang thi hành công vụ trong tội Giết người

Bị cáo bị cảnh sát giao thông yêu cầu dừng xe để xử lý vi phạm nhưng không chấp hành mà điều khiển xe đâm thẳng vào cảnh sát giao thông. Khi cảnh sát giao thông bám vào cọng gương chiếu hậu của xe, bị cáo tiếp tục điều khiển xe chạy với tốc độ cao, bất ngờ đánh lái sát giải phân cách nhằm hất cảnh sát giao thông xuống đường.

Cảnh sát giao thông rơi khỏi xe, va vào giải phân cách cứng giữa đường, bị đa chấn thương.

Trường hợp này, bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Giết người” với tình tiết định khung là “Giết người đang thi hành công vụ”.

Tải về
4 19 Hình sự 2018 Xác định giá trị tài sản bị chiếm đoạt trong tội Tham ô tài sản

Bị cáo lợi dụng sơ hở trong quản lý của ngân hàng, nhiều lần trực tiếp làm thủ tục rút và chi tiền tiết kiệm từ quỹ của chi nhánh ngân hàng do bị cáo quản lý nhưng thực tế không chi trả cho bất kỳ ai mà bị cáo đã sử dụng số tiền này.

Quá trình điều tra bị cáo đã khắc phục được một phần số tiền mà bị cáo đã chiếm đoạt.

Trường hợp này, bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Tham ô tài sản”.

Giá trị tài sản mà bị cáo chiếm đoạt phải xác định là toàn bộ số tiền mà bị cáo đã làm thủ tục rút và chi tiền tiết kiệm khống từ quỹ của chi nhánh ngân hàng (bao gồm cả số tiền bị cáo đã khắc phục trong quá trình điều tra).

Tải về
5 28 Hình sự 2019 Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh

Bị hại đã thực hiện một chuỗi hành vi trái pháp luật tấn công bị cáo liên tục, kéo dài làm cho bị cáo bị ức chế tâm lý, kích động về tinh thần. Trong trạng thái bị mất khả năng tự chủ, bị cáo dùng dao đâm bị hại nhằm thoát khỏi sự tấn công. Bị cáo không nhận thức được hết tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi mà mình đã thực hiện. Hậu quả dẫn đến bị hại chết. 

Trong trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh"

Tải về
6 29 Hình sự  2019 Tài sản bị chiếm đoạt trong tội Cướp tài sản

Bị cáo có hành vi dùng vũ lực tấn công bị hại, làm bị hại lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm mục đích không trả số tiền mà bị cáo có nghĩa vụ phải thanh toán cho bị hại.

Trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Cướp tài sản".

Tải về
7 30 Hình sự 2020 Hành vi cố ý điều khiển phương tiện giao thông chèn lên bị hại sau khi xảy ra tai nạn giao thông

Sau khi gây tai nạn giao thông cho bị hại, bị cáo dừng xe xuống kiểm tra thấy bị hại nằm dưới gầm xe ô tô, không xác định được bị hại còn sống hay đã chết, bị cáo tiếp tục điều khiển xe chèn lên người bị hại. Hậu quả là bị hại chết.

Trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội "Giết người".

Tải về
8 45 Hình sự 2021 Giết người thuộc trường hợp "phạm tội chưa đạt"

Bị cáo cố ý thực hiện hành vi nhằm tước đoạt tính mạng của bị hại, bị hại bị tổn hại sức khoẻ với tỷ lệ 100%.

Trường hợp này, toà án phải xác định là hậu quả chết người chưa xảy ra, bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự về tội "Giết người" thuộc trường hợp "phạm tội chưa đạt"

Tải về
9 46 Hình sự 2021 Tình tiết định khung "đối với trẻ em mà người phạm tội có trách nhiệm giáo dục" trong tội Dâm ô đối với trẻ em

Bị cáo là giáo viên nơi bị hại là trẻ em theo học, không trực tiếp giảng dạy bị hại, có hành vi dâm ô đối với bị hại.

Trường hợp này, toà án phải xác định bị cáo phạm tội "Dâm ô đối với trẻ em" theo điểm c khoản 2 Điều 116 BLHS 1999 với tình tiết định khung hình phạt "đối với trẻ em mà người phạm tội có trách nhiệm giáo dục" (tương ứng điểm d khoản 2 Điều 146 BLHS 2015 tội "Dâm ô đối với người dưới 16 tuổi")

Tải về
10 47 Hình sự 2021 Hành vi dùng hung khí nguy hiểm đâm vào vùng trọng yếu của cơ thể bị hại

Bị cáo dùng dao là hung khí nguy hiểm đâm vào vùng bụng của bị hại là vùng trọng yếu của cơ thể con người. Bị hại không chết là ngoài ý muốn chủ quan của bị cáo.

Trường hợp này, toà án phải xác định bị cáo chịu trách nhiệm hình sự về tội "Giết người".

Tải về
11 48 Hình sự 2021 Tình tiết giảm nhẹ "nộp lại tiền thu lợi bất chính" 

Bị can, bị cáo nộp lại tiền thu lợi bất chính từ hành vi phạm tội.

Trường hợp này, toà án phải xác định bị cáo được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo khoản 2 Điều 46 BLHS 1999 (tương đương khoản 2 Điều 51 BLHS 2015, SĐBS 2017).

Tải về
12 57 Hình sự 2023 Hành vi gian dối nhằm tiếp cận tài sản trong tội Cướp giật tài sản

Bị cáo dùng thủ đoạn gian dối để người quản lý tài sản chuyển giao tài sản cho bị cáo, sau đó lợi dụng sơ hở để nhanh chóng tẩu thoát.

Trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Cướp giật tài sản".

Tải về
13 58 Hình sự 2023 Tình tiết định khung hình phạt tại điểm c khoản 3 Điều 244 BLHS

Bị cáo có hành vi vận chuyển 05 cá thể hổ và 01 bộ phận không thể tách rời sự sống của cá thể hổ thứ 06.

Trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 244 BLHS 2015, SĐBS 2017.

Tải về
14 59 Hình sự 2023 Lỗi cố ý gián tiếp trong vụ án Giết người

Bị cáo dùng hung khí nguy hiểm tấn công bị hại. Bị hại điều khiển xe mô tô bỏ chạy, bị cáo tiếp tục truy đuổi làm bị hại lo sợ phải tăng tốc bỏ chạy. Khi bị hại bị tai nạn thì bị cáo mới dừng việc truy đuổi. Bị hại tử vong trên đường đi cấp cứu.

Trường hợp này, bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự về tội "Giết người" với lỗi cố ý gián tiếp.

Tải về
15 64 Hình sự 2023 Định khung hình phạt và tình tiết định khung tăng nặng "có tổ chức" trong tội Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản

(1) Bị cáo lên kế hoạch, chuẩn bị các công cụ, phương tiện phạm tội để bắt cóc bị hại nhằm chiếm đoạt tài sản nhưng chưa chiếm đoạt được tài sản.

Trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản". Toà án phải căn cứ vào giá trị tài sản bị cáo định chiếm đoạt để định khung hình phạt.

(2) Trong số các bị cáo có bị cáo là người cầm đầu, khởi xướng, trực tiếp rủ các bị cáo khác tham gia việc bắt giữ bị hại nhằm chiếm đoạt tài sản, lên kế hoạch, phân công nhiệm vụ cho các bị cáo khác; giữa các bị cáo có sự cấu kết chặt chẽ, thực hiện hành vi nhất quán theo sự chỉ đạo của bị cáo cầm đầu.

Trường hợp này, các bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản" với tình tiết định khung tăng nặng "có tổ chức" tại điểm a khoản 2 Điều 169 BLHS 2015, SĐBS 2017.

Tải về
16 65 Hình sự 2023 Tội Mua bán người

Bị cáo thông qua trung gian đưa ra lời đề nghị với bị hại về một công việc nên bị hại nhận lời. Sau đó, bị cáo chuyển giao bị hại cho người khác, buộc làm công việc trái với ý muốn của bị hại nhằm mục đích kiếm lời. 

Trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội "Mua bán người".

Tải về
17 66 Hình sự 2023 Tội Mua bán người

Bị cáo có hành vi lừa gạt, hứa hẹn về lợi ích với bị hại làm cho bị hại tin tưởng và tự nguyện theo bị cáo ra nước ngoài, sau đó bị cáo giao bị hại cho người khác để nhận tiền.

Trường hợp này, toà án phải xác định tội danh của bị cáo là tội "Mua bán người" mà không phải là tội "Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép".

Tải về
- - - - - - -