Khi nào cần kháng cáo bản án hành chính sơ thẩm? Quy trình kháng cáo và những điểm đáng chú ý?

Kháng cáo trong vụ án hành chính là quyền của đương sự nhằm yêu cầu tòa án cấp trên xem xét lại quyết định của tòa án cấp sơ thẩm. Đây là bước quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Bài viết của luật sư sẽ cung cấp cho bạn một quy trình pháp lý chuẩn và một số lời khuyên hữu ích cho quá trình kháng cáo.

1. Tổng quan về kháng cáo trong vụ án hành chính

1.1 Kháng cáo là gì?

Kháng cáo trong vụ án hành chính là quyền của đương sự nhằm yêu cầu toà án cấp trên xem xét lại quyết định của toà án cấp sơ thẩm trong bản án, quyết định sơ thẩm. 

Xét xử phúc thẩm là việc toà án cấp phúc thẩm xét xử lại vụ án mà bản án, quyết định của toà án cấp sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo hoặc kháng nghị. 

1.2 Người có quyền yêu cầu kháng cáo

Người có quyền kháng cáo gồm đương sự, hoặc người đại diện hợp pháp của đương sự.

Thực hiện kháng cáo đối với: bản án, quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ việc giải quyết vụ án của toà án cấp sơ thẩm.

1.3 Thời hạn kháng cáo

Đối với bản án sơ thẩm, thời hạn kháng cáo là 15 ngày kể từ ngày tuyên án.

Nếu đương sự không có mặt tại phiên toà hoặc khi tuyên án mà có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo tính từ ngày bản án được giao cho họ hoặc được niêm yết. 

Ngược lại, nếu đương sự đã tham gia phiên toà nhưng vắng mặt khi tuyên án mà không có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo vẫn được tính kể từ ngày tuyên án. 

2. Quy trinh kháng cáo bản án hành chính sơ thẩm

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ kháng cáo

Đơn kháng cáo: cần được lập theo mẫu luật quy định, trong đó nêu đầy đủ các nội dung chính gồm thời gian làm đơn, thông tin liên lạc của người kháng cáo, bản án, quyết định bị kháng cáo, phần bị kháng cáo, lý do của việc kháng cáo...

Bạn tham khảo mẫu đơn kháng cáo tại đây.

Tài liệu kèm theo: người kháng cáo cần chọn lọc, chuẩn bị và sắp xếp tài liệu kèm theo một cách logic, đầy đủ và thể hiện các căn cứ chứng minh nội dung kháng cáo tương đương.

Nộp đơn: đơn kháng cáo có thể được nộp trực tiếp hoặc gửi đường bưu chính đến toà án cấp sơ thẩm. Tuy nhiên, vì thời hạn kháng cáo ngắn và là căn cứ để xác định việc thực hiện đúng quyền kháng cáo của đương sự, nên luật sư khuyên bạn hãy trực tiếp nộp đơn tại toà để đảm bảo việc đơn được nộp và nhận đúng địa điểm, đúng thời gian quy định. 

Bước 2: Nộp tạm ứng án phí phúc thẩm

Người kháng cáo cần nộp tạm ứng án phí kháng cáo theo quy định pháp luật. Nếu thuộc trường hợp miễn, giảm nộp án phí, lệ phí toà án thì trong hồ sơ kháng cáo nên nộp kèm theo đơn và thông tin chứng minh.

Bước 3: toà án xem xét kháng cáo

Toà án cấp sơ thẩm sẽ kiểm tra tính hợp lệ của đơn kháng cáo, phát hành thông báo yêu cầu nộp tiền tạm ứng án phí kháng cáo nếu thuộc trường hợp phải nộp theo quy định. Sau đó toà án cấp sơ thẩm sẽ phát hành thông báo về việc kháng cáo và chuyển hồ sơ cho toà án cấp phúc thẩm thụ lý xét xử theo thủ tục phúc thẩm.

Bước 4: chuyển hồ sơ và giải quyết vụ án ở cấp phúc thẩm

Toà án cấp sơ thẩm tiến hành chuyển hồ sơ vụ án cho toà án cấp phúc thẩm sau khi hoàn tất đầy đủ thủ tục, bao gồm cả hồ sơ kháng cáo.

Toà án cấp phúc thẩm phát hành thông báo thụ lý, giải quyết vụ án ở cấp phúc thẩm theo trình tự pháp luật quy định. Trong quá trình giải quyết vụ án ở cấp phúc thẩm, trước khi mở phiên toà hoặc tại phiên toà phúc thẩm, đương sự có quyền bổ sung chứng cứ mới; đồng thời toà án nếu xét thấy cần thiết hoặc do yêu cầu của đương sự, có quyền tiến hành xác minh hoặc uỷ thác xác minh chứng cứ mới được bổ sung. 

Thẩm quyền của toà án cấp phúc thẩm chỉ xem xét trong phạm vi bản án, quyết định của toà sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị. Khi đó, toà án cấp phúc thẩm có quyền đưa ra các phán quyết như sau:

• i) Bác kháng cáo, kháng nghị và giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.
• ii) Sửa một phần hoặc toàn bộ bản án sơ thẩm nếu toà án cấp sơ thẩm quyết định không đúng pháp luật.
• iii) Huỷ bản án sơ thẩm và chuyển hồ sơ vụ án cho toà án cấp sơ thẩm xét xử lại.
• iv) Huỷ bản án sơ thẩm và đình chỉ việc giải quyết vụ án.

Trong quá trình giải quyết vụ án ở cấp phúc thẩm, toà án còn có các quyết định khác trong một số trường hợp đặc biệt sau:

• i) Đình chỉ xét xử phúc thẩm nếu việc xét xử phúc thẩm cần sự có mặt của người kháng cáo nhưng đã triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà họ vẫn vắng mặt. 
• ii) Nếu xét thấy phải yêu cầu cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, xử lý văn bản hành chính mà có nội dung không hợp pháp hoặc có dấu hiệu trái Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên thì Hội đồng xét xử tạm ngừng phiên toà cho đến khi có kết quả giải quyết của cơ quan, người có thẩm quyền đối với vấn đề nêu trên - việc này diễn ra trong thời hạn 30 ngày. Nếu quá thời hạn này mà không có kết quả phản hồi thì hội đồng xét xử phúc thẩm áp dụng văn bản của cơ quan quản lý nhà nước cấp trên để giải quyết vụ án.

​

• iii) Nếu phát hiện văn bản quy phạm pháp luật liên quan có dấu hiệu trái Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên thì Hội đồng xét xử tạm ngừng phiên toà hoặc tạm đình chỉ vụ án và đề nghị Chánh án toà án kiến nghị việc sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ văn bản đó. Việc tạm ngừng, tạm đình chỉ này kéo dài đến khi có văn bản kiến nghị của Chánh án toà án có thẩm quyền. 

3. Kháng cáo quá hạn và những vấn đề liên quan

3.1 Kháng cáo quá hạn

Kháng cáo quá hạn là quá thời hạn kháng cáo do luật quy định mới nộp hồ sơ kháng cáo.

3.2 Quy trình xử lý kháng cáo quá hạn

Việc xem xét kháng cáo quá hạn có được chấp nhận hay không thuộc thẩm quyền của toà án cấp phúc thẩm. Cụ thể, sau khi nhận kháng cáo quá hạn thì toà án cấp sơ thẩm sẽ chuyển đơn kháng cáo và tường trình lý do kháng cáo quá hạn cùng tài liệu, chứng cứ cho toà án cấp phúc thẩm. Toà án cấp phúc thẩm lập hội đồng 3 thẩm phán để xem xét trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận hồ sơ.

Hội đồng tổ chức họp xem xét kháng cáo quá hạn dựa trên tài liệu chứng cứ mà không cần sự có mặt của người kháng cáo quá hạn, biểu quyết theo đa số.

Toà án cấp phúc thẩm ban hành quyết định chấp nhận hoặc không chấp nhận đối với kháng cáo quá hạn và gửi cho toà cấp sơ thẩm, cho viện kiểm sát cùng cấp và người kháng cáo quá hạn được biết. 

Nếu kháng cáo quá hạn được chấp nhận, toà án cấp sơ thẩm sẽ thông báo cho người kháng cáo quá hạn nộp tiền tạm ứng án phí phúc thẩm, thông báo về việc có kháng cáo và chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án đến cho toà án cấp phúc thẩm để xét xử phúc thẩm. 

4. Lời khuyên hữu ích dành cho bạn khi kháng cáo trong vụ án hành chính

4.1 Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình trong giai đoạn phúc thẩm

Nắm rõ quy định pháp luật: việc hiểu rõ quyền và nghĩa vụ trong quá trình khán cáo, thời hạn và điều kiện kháng cáo để tranh mất quyền do vi phạm thủ tục.

Chuẩn bị kỹ lưỡng: chuẩn bị đầy đủ tài liệu, chứng cứ và lập luận cho yêu cầu kháng cáo để chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ là điều cần thiết và rất quan trọng. Việc sắp xếp chứng cứ theo thứ tự logic cũng là điều nên biết. 

Trình bày đơn kháng cáo: việc trình bày nội dung trong đơn kháng cáo nên có sự mạch lạc, rõ ràng về luận điểm, yêu cầu, tránh giấu diếm vì đơn kháng cáo là một trong những cơ hội đầu tiên để yêu cầu của bạn được toà án cấp phúc thẩm tiếp cận và xem xét.

4.2 Tìm kiếm sự tư vấn từ luật sư

Không nằm ngoài phạm vi quan trọng, việc có luật sư tư vấn, hoặc hơn nữa là cùng bạn tham gia trong vụ án ngay từ giai đoạn đầu là một lợi thế rất tốt cho bạn về mặt pháp lý. Luật sư không chỉ giúp bạn logic hoá cách trình bày từ lời nói đến văn bản, mà còn giúp bạn đánh giá chứng cứ một cách khách quan nhất, rõ ràng nhất để bạn có một định hướng rõ ràng trong suốt vụ kiện, tránh bị rối bời trước một "núi" quy định pháp luật. 

4.3 Theo dõi quá trình thụ lý giải quyết của toà án cấp phúc thẩm

Việc cập nhật tin tức từ toà án nên được liên tục và càng sớm càng tốt. Sau khi toà án cấp phúc thẩm nhận được hồ sơ vụ án và chính thức thụ lý, thì mọi thông tin đều cần liên hệ toà cấp phúc thẩm để được biết bạn nhé. 

Chuẩn bị tham gia phiên toà: sẵn sàng tham gia phiên toà phúc thẩm mọi lúc bằng việc chuẩn bị đầy đủ và logic các lập luận, chứng cứ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Kết luận

Việc kháng cáo đúng thời hạn, đúng quy trình giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian cho phần thủ tục, đồng thời cũng bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bạn có khả năng được xem xét. Hiểu rõ quy trình pháp lý sẽ giúp bạn được được kết quả tốt nhất. Đừng ngần ngại nhờ luật sư tham gia cùng bạn nếu cảm thấy thiếu tự tin, không chắc chắn về mặt pháp lý, bạn nhé.