04 LOẠI KỸ NĂNG CẦN THIẾT GEN Z NÊN CÓ TRONG THỜI ĐẠI CHUYỂN ĐỔI SỐ

Trong bối cảnh hiện nay, lao động gen Z đang trở thành một trong những nguồn lực mới cho tương lai phát triển của nền kinh tế số. Thế hệ này không chỉ mang theo những đặc điểm riêng biệt mà còn đối mặt với rất nhiều cơ hội và thách thức trong thời đại chuyển đổi số. Hãy cùng Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh tìm hiểu xem gen Z phải đối mặt với những thách thức nào và có thể nắm bắt được cơ hội gì, đồng thời chia sẻ những kỹ năng cần thiết cho lao động gen Z trong thời đại mới nhé!

1. Thời đại chuyển đổi số và tác động đến thị trường lao động

Sự bùng nổ của công nghệ số đã làm thay đổi cách vận hành của các tổ chức và doanh nghiệp trên toàn cầu. Chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng công nghệ mới vào sản xuất mà còn là sự thay đổi tư duy và văn hóa tổ chức. Từ quản lý đến giao tiếp, từ marketing đến bán hàng, mọi thứ đều đang được cách mạng hóa.

1.1 Thay đổi nhu cầu về nhân lực

Một trong những tác động rõ rệt nhất của chuyển đổi số chính là thay đổi nhu cầu về nhân lực. Các ngành nghề liên quan đến công nghệ thông tin, như lập trình viên, chuyên gia phân tích dữ liệu, hay chuyên viên an ninh mạng ngày càng được săn đón. Ngược lại, những công việc truyền thống như kế toán hay sản xuất thủ công đang dần bị thu hẹp.

Điều này tạo ra yêu cầu cần thiết cho người lao động phải liên tục cập nhật kỹ năng và kiến thức để phù hợp với xu hướng mới. Nhân lực gen Z sẽ phải tập trung vào học hỏi và phát triển kỹ năng số, góp phần tích cực vào phong trào chuyển đổi số.

1.2 Nâng cao yêu cầu về kỹ năng

Thời đại số cũng đồng nghĩa với việc yêu cầu về kỹ năng của người lao động ngày càng cao. Không chỉ cần có kiến thức chuyên môn, người lao động còn cần trang bị cho mình các kỹ năng mềm và kỹ năng số để có thể hòa nhập với môi trường làm việc hiện đại.

Chẳng hạn, bên cạnh việc biết sử dụng phần mềm văn phòng, họ còn cần hiểu biết về bảo mật thông tin, phân tích dữ liệu và khả năng làm việc nhóm hiệu quả. Điều này đòi hỏi người lao động gen Z không ngừng học hỏi và cải thiện bản thân, từ đó tạo ra giá trị cho tổ chức mình làm việc.

1.3 Tăng cường tính cạnh tranh

Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, thị trường lao động cũng trở nên cạnh tranh hơn bao giờ hết. Những vị trí việc làm tốt nhất thường yêu cầu người lao động có trình độ tay nghề cao, khả năng sáng tạo và tư duy phản biện. Người lao động gen Z cần nhận thức được rằng, chỉ có cách không ngừng nâng cao kỹ năng và giá trị bản thân mới có thể giữ vững vị trí trong môi trường đầy biến động này.

2. Đặc điểm và Tâm lý Người Lao Động Gen Z

Gen Z được xem là thế hệ đầu tiên lớn lên trong kỷ nguyên số, điều này tạo ra những đặc điểm và tâm lý riêng biệt so với các thế hệ trước. Họ không chỉ sử dụng công nghệ một cách thành thạo mà còn mang trong mình tư duy độc lập và sáng tạo.

2.1 Thích ứng nhanh với công nghệ

Thế hệ gen Z lớn lên trong môi trường công nghệ hiện đại, vì vậy họ quen thuộc với việc sử dụng các thiết bị điện tử ngay từ khi còn nhỏ. Họ có khả năng nhanh chóng thích nghi với các công nghệ mới, từ phần mềm cho đến các thiết bị thông minh.

Điều này mang lại lợi thế lớn cho họ trong công việc, nơi mà việc sử dụng công nghệ ngày càng trở nên quan trọng. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra thách thức lớn về việc duy trì sự sáng tạo và không rơi vào tình trạng lệ thuộc vào công nghệ.

2.2 Tư duy sáng tạo và độc lập

Người lao động gen Z thường có tư duy mở và sẵn sàng khám phá những lĩnh vực mới. Họ không ngại thử nghiệm và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo cho vấn đề. Điều này giúp họ trở thành những người tiên phong trong việc đưa ra những ý tưởng đổi mới, qua đó góp phần làm cho doanh nghiệp phát triển.

Tuy nhiên, để phát huy tối đa khả năng sáng tạo này, môi trường làm việc cần phải khuyến khích sự độc lập và tinh thần tự chủ. Nếu không, những ý tưởng sáng tạo có thể dễ dàng bị bóp méo hoặc không được trân trọng.

2.3 Kết nối và giao tiếp trực tuyến

Mạng xã hội và các nền tảng giao tiếp trực tuyến đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của gen Z. Họ thường xuyên sử dụng các ứng dụng như Facebook, Instagram hay TikTok để kết nối và chia sẻ thông tin.

Trong môi trường làm việc, điều này có thể tạo ra những lợi thế lớn. Họ có thể giao tiếp dễ dàng với đồng nghiệp và khách hàng, tuy nhiên, việc quá phụ thuộc vào giao tiếp trực tuyến có thể dẫn đến khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ cá nhân thực sự.

2.4 Những tâm lý tiêu cực thường thấy

Bên cạnh tính linh hoạt nhạy bén và thích nghi nhanh chóng, cũng chính sự thay đổi môi trường hiện đại với nhiều sự tiếp xúc xã hội thông qua màn ảnh, đã khiến lao động gen Z bộc lộ những biểu hiện tâm lý tiêu cực nhiều mức độ khác nhau, dẫn đến ảnh hưởng nhất định khi tham gia vào thị trường lao động, chẳng hạn như:

1. Sự lo lắng và căng thẳng cao: Gen Z lớn lên trong thời đại số và thường xuyên tiếp xúc với thông tin từ mạng xã hội, khiến họ có xu hướng bị ảnh hưởng bởi kỳ vọng xã hội và áp lực thành công. Điều này đôi khi dẫn đến lo lắng, căng thẳng và sợ thất bại trong công việc, nhất là trong môi trường cạnh tranh cao.
2. Kỳ vọng cao và dễ thất vọng: Gen Z có mong muốn mạnh mẽ về các cơ hội phát triển nhanh chóng, nhưng thực tế công việc đôi khi không đáp ứng được những kỳ vọng này, dẫn đến sự thất vọng. Họ thường mong muốn được tôn trọng và có quyền tự chủ cao, nên khi không được đáp ứng, tâm lý tiêu cực có thể nảy sinh.
3. Khả năng kiên nhẫn thấp: Gen Z quen với tốc độ nhanh của công nghệ và thường mong đợi kết quả nhanh chóng. Họ có xu hướng thiếu kiên nhẫn với quy trình chậm chạp hoặc các quy định cứng nhắc, đặc biệt trong môi trường doanh nghiệp truyền thống. Điều này có thể gây khó khăn khi cần duy trì sự kiên trì trong công việc lâu dài.
4. Dễ mất động lực: Khi không thấy rõ mục tiêu hoặc cảm thấy công việc không phù hợp với giá trị cá nhân, Gen Z có thể dễ mất động lực. Họ thường muốn công việc có ý nghĩa sâu sắc hoặc có ảnh hưởng tích cực, nên nếu cảm thấy công việc chỉ là “công việc nhàm chán”, họ có thể không còn nỗ lực cao.
5. Thiếu khả năng chịu áp lực: Dù có khả năng thích nghi nhanh, Gen Z cũng có xu hướng nhạy cảm với áp lực cao và có thể cảm thấy nhanh chóng kiệt sức nếu khối lượng công việc tăng quá mức. Gen Z đề cao sức khỏe tinh thần nên dễ gặp phải tình trạng “burnout” nếu không được hỗ trợ hoặc nếu không có thời gian nghỉ ngơi phù hợp.
6. Thiếu kinh nghiệm xã hội và giao tiếp trực tiếp: Thế hệ này thường lớn lên trong thời đại kỹ thuật số và có xu hướng quen thuộc hơn với giao tiếp qua thiết bị điện tử. Điều này đôi khi làm giảm kỹ năng giao tiếp trực tiếp, có thể khiến họ gặp khó khăn trong việc tạo dựng mối quan hệ bền chặt trong công việc, hoặc trong việc xử lý các tình huống giao tiếp căng thẳng.

3. Thách thức và cơ hội với người lao động gen Z trong bối cảnh toàn cầu hóa

Toàn cầu hóa và chuyển đổi số không chỉ tạo ra thách thức mà còn mở ra nhiều cơ hội hấp dẫn cho người lao động gen Z. Họ có thể dễ dàng tiếp cận với các cơ hội việc làm trên toàn cầu.

3.1 Cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động

Một trong những thách thức lớn nhất mà gen Z phải đối mặt chính là sự cạnh tranh gay gắt trong thị trường lao động. Do sự gia tăng của tự động hóa và công nghệ thông tin, nhiều ngành nghề truyền thống bị thu hẹp, dẫn đến việc nhiều người trẻ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc phù hợp.

Để nổi bật giữa đám đông, gen Z cần tìm cách phát triển bản thân, trau dồi kỹ năng lao động và tìm ra điều gì khiến họ khác biệt. Việc tham gia các khóa đào tạo hay các hoạt động ngoại khóa có thể giúp tăng cường sức cạnh tranh của họ.

3.2 Yêu cầu kỹ năng ngày càng cao

Công nghệ đang phát triển với tốc độ chóng mặt, tạo ra nhu cầu về những kỹ năng mới mà gen Z cần phải đáp ứng. Không chỉ dừng lại ở những kiến thức chuyên môn, gen Z còn cần phát triển những kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm và lãnh đạo.

Bên cạnh đó, kỹ năng số cũng trở nên thiết yếu. Gen Z nên nắm bắt các công cụ công nghệ để phục vụ công việc, từ việc phân tích dữ liệu đến bảo mật thông tin.

3.3 Cơ hội việc làm mới

Mặc dù có nhiều thách thức, nhưng chuyển đổi số cũng mở ra nhiều cơ hội mới trong lĩnh vực công nghệ và dịch vụ. Ngành nghề như ứng dụng di động, thương mại điện tử hay dịch vụ chăm sóc khách hàng đang ngày càng có nhu cầu tuyển dụng cao.

Gen Z có thể tận dụng những cơ hội này để phát triển sự nghiệp của mình. Họ cần chủ động tìm kiếm thông tin và tham gia vào những chương trình đào tạo để phù hợp với những yêu cầu của thị trường.

4. Kỹ năng cần có của người lao động Gen Z trong thị trường lao động hiện đại

Để thành công trong môi trường làm việc hiện đại, người lao động gen Z cần trang bị cho mình nhiều kỹ năng cần có. Chúng ta có thể phân loại các kỹ năng này thành hai nhóm chính: kỹ năng số và kỹ năng mềm.

4.1 Kỹ năng số (Digital Skills)

Kỹ năng số là một phần không thể thiếu trong bộ kỹ năng của người lao động gen Z. Điều này bao gồm:

1. Kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin: Thành thạo các phần mềm văn phòng, biết cách tìm kiếm thông tin trên internet và sử dụng các mạng xã hội hiệu quả.
2. Kỹ năng lập trình và phát triển ứng dụng: Nắm vững ít nhất một ngôn ngữ lập trình phổ biến để có thể tham gia vào các dự án công nghệ.
3. Kỹ năng phân tích dữ liệu: Có khả năng thu thập và xử lý dữ liệu để đưa ra những quyết định chính xác trong công việc.

Những kỹ năng này không chỉ giúp họ trở thành những ứng viên nổi bật mà còn tạo ra giá trị cho tổ chức.

4.2 Kỹ năng mềm (Soft Skills)

Bên cạnh kỹ năng số, gen Z cũng cần chú trọng đến phát triển các kỹ năng mềm. Một số kỹ năng quan trọng bao gồm:

1. Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm: Làm việc hiệu quả trong nhóm, biết cách lắng nghe và truyền đạt thông tin.
2. Kỹ năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề: Phân tích và tìm ra giải pháp cho các vấn đề phức tạp trong công việc.
3. Kỹ năng quản lý thời gian và tổ chức công việc: Biết cách sắp xếp công việc và ưu tiên nhiệm vụ một cách hợp lý.

Những kỹ năng này giúp gen Z hòa nhập nhanh chóng vào môi trường làm việc, đồng thời thúc đẩy sự nghiệp của họ.

4.3 Kỹ năng tư duy sáng tạo và tư duy phân tích

Đây được xem là hai loại kỹ năng xếp hàng đầu trong nhu cầu tìm kiếm và phát triển năm 2025, được xếp hạng bởi WEF, trên cả kỹ năng số. 

Do vậy, gen Z nên nhanh chóng cập nhật và học hỏi trau dồi 2 kỹ năng này để cập nhật với xu thế hiện đại và mở rộng cơ hội việc làm.

4.4 Tâm lý vững vàng

Đây là một yếu tố cực kỳ quan trọng bên cạnh các kỹ năng cần có. Thế hệ gen Z được đánh giá cao về mức độ linh hoạt và thích ứng thị trường, tuy nhiên, cũng được đánh giá là thế hệ có mức độ dễ tổn thương tâm lý. Do vậy, trước bối cảnh thị trường biến đổi và nhiều cạnh tranh cũng như cơ hội, ngoài việc trau dồi kiến thức và kỹ năng, gen Z nên có một sự tu tập và chuẩn bị tâm lý  thuần khiết, mạnh mẽ và vững vàng trước những thách thức. 

Yếu tố tâm lý này có thể được trau dồi, bổ sung thông qua hệ thống sách phát triển bản thân, sách tâm lý, bằng việc dành nhiều thời gian hơn để tiếp thu kiến thức thông qua sách báo sẽ giúp gen Z có được sự vững vàng về mặt tâm lý trước nhiều thử thách trong cuộc sống, tránh lạc lối, mất định hướng. 

4.5 Ngoài ra, những yếu tố bổ sung

Ngoài các kỹ năng chính, gen Z cũng cần chú trọng đến việc học tập liên tục, xây dựng thương hiệu cá nhân và phát triển kỹ năng ngoại ngữ. Học tập liên tục giúp họ luôn cập nhật kiến thức, trong khi việc xây dựng thương hiệu cá nhân trên mạng xã hội sẽ giúp họ thu hút sự chú ý từ nhà tuyển dụng.

5. Đặt hẹn với Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Nếu bạn đang gặp khó khăn pháp lý, hãy nhanh chóng đặt lịch hẹn với Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh thông qua kênh phương tiện sau đây, một dịch vụ pháp lý tốt đang chờ đợi bạn:

Điện thoại | Zalo: 0968 797 291 

Email: dtdlinh511@gmail.com

Facebook: Ls Đỗ Thị Diệu Linh

Linked In: Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Youtube: Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Kết luận

Thế hệ gen Z đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức trong thời đại chuyển đổi số. Để có thể thành công, họ cần phải trang bị cho mình kỹ năng số và kỹ năng mềm cần thiết, đồng thời không ngừng học hỏi và trau dồi bản thân. Chính sự chủ động và kiên trì sẽ giúp họ vượt qua mọi trở ngại, từ đó hiện thực hóa ước mơ và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước.