ESG [PHẦN 4]: HƯỚNG DẪN DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC ESG & BÁO CÁO ESG

Trong bối cảnh hiện đại, các doanh nghiệp không chỉ đơn thuần hoạt động vì lợi nhuận mà còn cần quan tâm đến trách nhiệm xã hội và môi trường. Theo đó, hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng chiến lược ESG trở thành một yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững. Chiến lược không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cấp hình ảnh, thương hiệu và duy trì lòng tin của khách hàng mà còn mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới. 

Trong bài viết này, Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh sẽ hướng dẫn doanh nghiệp của bạn từng bước xây dựng chiến lược ESG, báo cáo ESG, phạm vi các vấn đề E, S, G mà doanh nghiệp nên quan tâm!

1. Hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng chiến lược ESG thiết thực và hiệu quả

Để có thể xây dựng một chiến lược ESG hiệu quả, doanh nghiệp không chỉ cần hiểu sâu sắc về nó (hãy tham khảo ESG [Phần 1]: Giúp doanh nghiệp tiếp cận tổng quan ESG để hiểu thêm nếu bạn chưa biết), mà còn cần thực hiện theo từng bước cụ thể và có kế hoạch rõ ràng. Việc này không chỉ đòi hỏi sự chú ý từ ban lãnh đạo mà còn cần sự tham gia tích cực từ tất cả các phòng ban trong công ty.

1.1 Phân tích tình hình hiện tại của doanh nghiệp

Trước khi xây dựng chiến lược, doanh nghiệp cần tiến hành phân tích và đánh giá tình hình hiện tại của mình liên quan đến các tiêu chí về môi trường, xã hội và quản trị. Các dữ liệu cần khảo sát phải chi tiết và bám sát tình hình và phạm vi hoạt động của doanh nghiệp để đưa ra đánh giá phù hợp.

Trên cơ sở các mục tiêu chung, Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh khuyến nghị các đơn vị doanh nghiệp khách hàng tham khảo bảng hỏi sau đây:

1.1.1 Về môi trường

1.1.2 Về xã hội

1. Các vấn đề xã hội như quyền lợi của người lao động, bình đẳng giới và trách nhiệm cộng đồng đã được doanh nghiệp chú trọng chưa? Nếu có, liệt kê đầu mục cụ thể.
2. Chính sách bảo vệ sức khỏe và an toàn lao động được thực hiện như thế nào? Có những biện pháp gì để giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động?
3. Doanh nghiệp có hỗ trợ kỹ năng số cho người lao động không?
4. Tỷ lệ nữ giới trong các vị trí quản lý hoặc lãnh đạo là bao nhiêu? Có chương trình thúc đẩy bình đẳng giới không?
5. Mức độ gắn kết và hài lòng của nhân viên như thế nào? Doanh nghiệp có khảo sát và cải thiện mức độ này không?

1.1.3 Về quản trị

1. Quản trị doanh nghiệp có minh bạch và có sự tham gia của các bên liên quan hay không?
2. Doanh nghiệp có hệ thống quản lý tuân thủ pháp luật và quy định nào chưa?
3. Quy trình nội bộ hiện nay do ai quản lý và mức độ biểu đạt công việc như thế nào?
4. Mức độ minh bạch của cơ cấu quản trị thể hiện ở các hạng mục nào?
5. Có cơ chế phòng chống tham nhũng, rửa tiền và gian lận tài chính không?

Ngoài ra, tuỳ thuộc lĩnh vực doanh nghiệp đang kinh doanh, hoạt động, luật sư khuyến nghị việc doanh nghiệp liên hệ trực tiếp để thực hiện khảo sát và tham vấn, từ đó luật sư hướng dẫn doanh nghiệp một bảng biểu bám sát hoạt động của doanh nghiệp hơn nhằm đánh giá chính xác tình hình. Việc hiểu rõ các điểm mạnh và điểm yếu của mình sẽ giúp doanh nghiệp xác định được những lĩnh vực cần cải thiện để xây dựng chiến lược phù hợp.

1.2 Thiết lập mục tiêu và cam kết

Sau khi có cái nhìn tổng quan về tình hình hiện tại, doanh nghiệp cần đặt ra các mục tiêu cụ thể liên quan đến từng khía cạnh E, S, G. Mục tiêu cần phải rõ ràng, đo lường được và thời gian thực hiện phải cụ thể.

Doanh nghiệp có thể cân nhắc đưa ra các cam kết về việc giảm thiểu carbon, nâng cao điều kiện làm việc cho nhân viên, tăng cường sự minh bạch trong quản trị... Những cam kết này không chỉ giúp tạo ra niềm tin với khách hàng mà còn thúc đẩy văn hóa trách nhiệm trong nội bộ công ty.

Việc thiết lập mục tiêu và cam kết rất quan trọng, nó chính là kim chỉ nam cho hoạt động của doanh nghiệp ngay sau đó. Do vậy, doanh nghiệp phải nhìn nhận và đặt mục tiêu, cam kết đúng đắn và phù hợp, tránh tình trạng greenwashing.

Greenwashing là gì?

1.3 Triển khai kế hoạch hành động

Khi đã có mục tiêu, doanh nghiệp cần triển khai các kế hoạch hành động để thực hiện các mục tiêu đã đề ra.

• Lập một đội ngũ chuyên trách về ESG: Đây là một nhóm làm việc có nhiệm vụ theo dõi, đánh giá và báo cáo tiến độ thực hiện các mục tiêu ESG. Đội chuyên trách ESG khi cần thiết nên có sự tham gia của chuyên gia ESG như luật sư, cố vấn... nhằm đảm bảo mức độ khách quan và thẳng thắn trong đánh giá. 
• Đào tạo nhân viên: Tất cả nhân viên cần được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để góp phần vào việc thực hiện các mục tiêu ESG. Việc có luật sư, cố vấn đồng hành cũng đảm bảo công tác đào tạo được chỉn chu và chuyên sâu hơn.
• Theo dõi và điều chỉnh: Doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi tiến độ và điều chỉnh kế hoạch nếu cần thiết để đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.

1.4 Công bố mục tiêu và cam kết ESG của doanh nghiệp

Doanh nghiệp nên công bố công khai mục tiêu và cam kết ESG của doanh nghiệp nhằm tạo động lực cho chính doanh nghiệp, người lao động và đội ngũ quản trị của doanh nghiệp. Đồng thời hành động này cũng góp phần rất lớn nâng cao uy tín, hình ảnh và thương hiệu của doanh nghiệp: dám nói dám làm, nói được làm được là những "thần chú" thu hút đối với nhà đầu tư. 

2. Hướng dẫn doanh nghiệp thiết lập báo cáo ESG phù hợp

Báo cáo ESG là một phần quan trọng trong chiến lược, giúp doanh nghiệp trình bày những nỗ lực và thành tựu của mình trong việc thực hiện các mục tiêu về môi trường, xã hội và quản trị.

2.1 Các nguyên tắc cơ bản của báo cáo

Để báo cáo có chất lượng, doanh nghiệp cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản sau:

• Minh bạch: Báo cáo cần phản ánh trung thực các thông tin liên quan đến ESG, không che giấu hoặc thổi phồng thành tích.
• Đo lường được: Các chỉ tiêu trong báo cáo cần phải có thể đo lường được để cho thấy được tiến độ thực hiện các mục tiêu.
• Thống nhất: Nội dung báo cáo cần thống nhất với các chiến lược và mục tiêu mà doanh nghiệp đã đề ra trước đó.

Luật sư đặc biệt khuyến nghị doanh nghiệp tránh bị rơi vào một hiện tượng thường bị lên án, như đã nhắc nhở khi thiết lập chiến lược, đó là tình trạng greenwashing.

2.2 Chọn lựa các chỉ số phù hợp

Doanh nghiệp cần lựa chọn các chỉ số thích hợp để đưa vào báo cáo. Các chỉ số này nên phản ánh rõ nét các nỗ lực thực sự và thực tế của doanh nghiệp trong việc đạt được các mục tiêu về môi trường, xã hội và quản trị. Sau đây là một số ví dụ cơ bản:

•  Ví dụ về các chỉ số về môi trường có thể bao gồm lượng khí thải CO2, tỷ lệ tái chế chất thải, mức tiêu thụ nước...
• Về mặt xã hội, các chỉ số như tỷ lệ nhân viên hài lòng, tỷ lệ lao động nữ trong công ty, hay các hoạt động cộng đồng cũng rất quan trọng.
• Trong quản trị, các chỉ số như tỷ lệ thành viên độc lập trong ban lãnh đạo, mức độ tham gia của thành viên Hội đồng vào các chính sách E, S, G hoặc tỷ lệ tiết lộ thông tin tài chính sẽ được chú trọng. 

Dựa trên bảng hỏi cụ thể để khảo sát tình hình doanh nghiệp, nhằm nhận ra các ưu khuyết điểm của mình, doanh nghiệp cũng từ đó đã có những cam kết và mục tiêu đề ra. Do vậy, đó cũng chính là những nỗ lực và thành tựu mà doanh nghiệp đã thực hiện và đạt được cần đưa vào báo cáo.Tuy nhiên, nhằm tránh tình trạng dàn trải và mất trọng tâm, Luật sư Linh khuyến nghị doanh nghiệp hãy tập trung vào mục tiêu chính để triển khai theo phương pháp diễn dịch. 

2.3 Thời gian báo cáo và kênh truyền tải

Chọn thời gian và kênh truyền tải báo cáo cũng là một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng chiến lược, từ đó hiệu quả của việc công bố báo cáo cũng được nâng cao.

• Các doanh nghiệp IPO với tính chất bắt buộc của báo cáo thường niên, báo cáo ESG nên thực hiện theo quy định pháp luật. Đối với tính chất khuyến khích thực hành chiến lược và báo cáo ESG cho các doanh nghiệp không phải là doanh nghiệp IPO thì doanh nghiệp có thể thực hiện báo cáo hàng năm, hoặc theo chu kỳ tùy thuộc vào khối lượng thông tin cần xử lý và phạm vi hoạt động hoặc các tiêu chí khác theo hoạt động của doanh nghiệp.
• Kênh truyền tải có thể là báo cáo in, báo cáo điện tử qua website công ty hoặc các nền tảng mạng xã hội.

3. Những phạm vi và chỉ số mà doanh nghiệp nên lưu ý để xây dựng chiến lược ESG hiệu quả

3.1 Phạm vi nội dung và các chỉ số về môi trường (E)

Môi trường là một trong ba trụ cột quan trọng trong chiến lược. Các doanh nghiệp cần có những hành động cụ thể để giảm thiểu tác động của họ lên môi trường.

(1) Khí hậu, (2) Ô nhiễm, (3) Rác thải, và (4) Sử dụng tài nguyên là 4 nội dung cơ bản chủ yếu doanh nghiệp cần quan tâm khảo sát và đánh giá tác động khi xây dựng chiến lược và báo cáo. Mỗi nội dung cần được triển khai bởi các tiêu chí cụ thể và liên quan mật thiết, tuỳ thuộc mức độ hoạt động kinh doanh và quy mô mà doanh nghiệp đang có. Vì vậy, để định hướng chính xác, Luật sư Linh khuyến nghị doanh nghiệp nên liên hệ trực tiếp để được tham vấn rõ ràng, tránh tình trạng lan man làm ảnh hưởng đến tính hiệu quả và thực tế của mục tiêu thiết lập.

3.2 Các vấn đề xã hội (S)

Khía cạnh xã hội cũng đóng vai trò quan trọng không kém trong chiến lược của doanh nghiệp. Điều này bao gồm việc chăm sóc nhân viên, trách nhiệm với cộng đồng và nhiều vấn đề khác.

(1) Người lao động, (2) Khách hàng, và (3) Mô hình kinh doanh là ba tệp chỉ số của vấn đề xã hội mà doanh nghiệp buộc phải có dữ liệu khảo sát và đánh giá. Tương tự vấn đề môi trường, mỗi nội dung cần được triển khai bởi các tiêu chí cụ thể và liên quan mật thiết, tuỳ thuộc vào phạm vi công việc, hoạt động kinh doanh mà doanh nghiệp đang có. Vì vậy, để định hướng chính xác, Luật sư Linh vẫn khuyến nghị doanh nghiệp nên liên hệ trực tiếp để được tham vấn rõ ràng, tránh tình trạng lan man làm ảnh hưởng đến tính hiệu quả và thực tế của mục tiêu thiết lập. 

3.3 Xây dựng hệ thống quản trị (G) vững mạnh

Quản trị doanh nghiệp là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp thực hiện thành công chiến lược, đây cũng là vấn đề đến từ con người mà doanh nghiệp phải đặc biệt lưu tâm.

(1) Thông lệ kinh doanh, (2) Công khai và minh bạch, (3) Năng lực lãnh đạo, và (4) Cấu trúc quản trị là các vấn đề doanh nghiệp cần tập trung để xây dựng hệ thống quản trị vững mạnh phục vụ công tác thực hiện chiến lược. Tương tự 2 trụ cột trên, công tác quản trị cũng cần dựa trên quy mô, nguồn nhân lực cụ thể để đánh giá chính xác tình hình, Luật sư Linh vẫn tiếp tục khuyến nghị doanh nghiệp trực tiếp tham vấn cố vấn chuyên môn, luật sư để có cái nhìn tổng quan và định hướng phù hợp nhất. 

Nhìn chung, 3 trụ cột E, S, G có các vấn đề khác nhau mà doanh nghiệp cần lưu tâm khảo sát và đánh giá. Việc bỏ qua hoặc khảo sát không đầy đủ hoặc không đúng trọng tâm của doanh nghiệp của bạn chỉ làm xấu đi tình hình doanh nghiệp mà không giúp ích được gì cho định hướng  chiến lược cả. 

4. Ứng dụng công nghệ hỗ trợ xây dựng và quản lý ESG

Công nghệ đang ngày càng trở thành trợ thủ đắc lực trong việc xây dựng và quản lý chiến lược môi trường, xã hội, quản trị của doanh nghiệp.

4.1 Công nghệ thông tin và truyền thông

Các giải pháp công nghệ thông tin có thể giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi và báo cáo các chỉ số E, S, G.

• Sử dụng phần mềm theo dõi dữ liệu để ghi nhận các chỉ số môi trường, xã hội và quản trị một cách tự động.
• Phát triển các nền tảng giao tiếp nội bộ để tăng cường sự tham gia của nhân viên vào các hoạt động E, S, G.

4.2 Trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu

AI và phân tích dữ liệu giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chính xác hơn dựa vào các dữ liệu thu thập được.

• Phân tích dữ liệu lớn để tìm ra xu hướng và các vấn đề tiềm ẩn liên quan đến từng yếu tố E, S, G.
• Sử dụng AI để tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu chất thải và cải thiện hiệu suất năng lượng.

4.3 Nền tảng chia sẻ và cộng tác

Việc kết nối và hợp tác với các tổ chức khác cũng rất cần thiết để thúc đẩy thực thi chiến lược tại doanh nghiệp.

• Sử dụng nền tảng trực tuyến để kết nối với các tổ chức phi chính phủ, cơ quan chính quyền và cộng đồng để thực hiện các dự án xã hội.
• Tham gia vào các sáng kiến chung trong ngành để chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau về cách thực hiện tốt nhất các khía cạnh E, S, G.

5. Ví dụ minh họa về các chiến lược ESG thành công

Một trong những doanh nghiệp được đánh giá cao tại Việt Nam triển khai ESG, phát triển bền vững là Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk). Điểm chỉ số chiến lược này của Vinamilk ở tất cả các khía cạnh đều cao hơn so với trung bình ngành và trung bình VN100 (85% điểm môi trường, 91% điểm xã hội và 96% điểm quản trị).

(Nguồn: vinamilk.com.vn) 

Bên cạnh đó, phải kể đến Tập đoàn FPT, một trong những doanh nghiệp đi đầu về thực hành các khía cạnh E, S, G, phát triển bền vững. Năm 2023 vừa qua đã đưa ra báo cáo với những con số và hoạt động nổi bật - là doanh nghiệp lọt top 100 nơi làm việc tốt nhất tại Việt Nam, Nhật Bản, Mỹ và Singapore, với 5,6 triệu giờ đào tạo nội bộ cho cán bộ nhân viên,  hoạt động vì môi trường xanh với 100% văn bản nội bộ được ký số, đạt 100.000 hợp đồng điện tử...

(Nguồn: Báo cáo ESG 2023 của Tập đoàn FPT)

6. Kết nối và hợp tác để thúc đẩy triển khai ESG trong cộng đồng doanh nghiệp

Một trong những cách tốt nhất để phát triển và mở rộng chiến lược là kết nối và hợp tác với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành lẫn ngoài ngành.

6.1 Xây dựng mạng lưới doanh nghiệp bền vững

Các doanh nghiệp cần xây dựng mạng lưới để chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau về các thực hành tốt nhất từng khía cạnh E, S, G.

• Tham gia vào các hiệp hội, tổ chức nghề nghiệp và diễn đàn để trao đổi ý tưởng và sáng kiến.
• Đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp cùng nhau thực hiện các dự án cộng đồng, từ thiện.

6.2 Hợp tác với các tổ chức phi chính phủ

Hợp tác với các tổ chức phi chính phủ là một cách hiệu quả để các doanh nghiệp thực hiện các mục tiêu xã hội.

• Các tổ chức này thường có kinh nghiệm trong việc thực hiện các dự án xã hội và có thể hỗ trợ doanh nghiệp trong việc lên kế hoạch và thực hiện các hoạt động cộng đồng.
• Hợp tác cũng giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín và tạo dựng hình ảnh tích cực trong mắt công chúng.

6.3 Thúc đẩy sự tham gia của khách hàng

Khách hàng cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chiến lược này của doanh nghiệp, đặc biệt liên quan đến khía cạnh S-social.

• Doanh nghiệp cần tạo điều kiện cho khách hàng tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường và xã hội.
• Việc lắng nghe ý kiến từ khách hàng về các vấn đề liên quan đến chiến lược không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện, mà còn tạo ra mối liên kết chặt chẽ hơn với khách hàng.

7. Đặt hẹn với Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Nếu bạn đang gặp khó khăn pháp lý, hãy nhanh chóng đặt lịch hẹn với Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh thông qua kênh phương tiện sau đây, một dịch vụ pháp lý tốt đang chờ đợi bạn:

Điện thoại | Zalo: 0968 797 291 

Email: dtdlinh511@gmail.com

Facebook: Ls Đỗ Thị Diệu Linh

Linked In: Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Youtube: Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Kết luận

Chiến lược ESG không còn là một xu hướng mà đã trở thành một phần thiết yếu trong hoạt động của doanh nghiệp. Việc hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng chiến lược ESG và báo cáo ESG hiệu quả không chỉ giúp cải thiện hình ảnh mà còn mang lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp. Từ việc thiết lập các chỉ số về môi trường, xã hội, đến xây dựng một hệ thống quản trị vững mạnh, công nghệ hỗ trợ và hợp tác với cộng đồng đều là những yếu tố quan trọng trong việc triển khai thành công chiến lược. Doanh nghiệp hãy bắt tay ngay vào hành động, đừng chần chừ!

Đừng ngần ngại liên hệ đặt hẹn ngay với Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh, luật sư chuyên về doanh nghiệp, để được nhận ngay những ưu đãi trong dịch vụ tư vấn pháp luật thường xuyên và nhận về nhiều tài liệu tuyệt chiêu pháp lý doanh nghiệp, chiến thắng trên mọi mặt trận thương thảo kinh doanh.