Vợ, chồng đã chia tài sản chung trong hôn nhân, đang xin ly hôn, hoặc đã tái hôn với người khác thì có được chia thừa kế không?

Thừa kế luôn là một chủ đề quan trọng, phản ánh đời sống thực tiễn gần gũi nhất, cho nên quy định pháp luật về thừa kế nói chung luôn có sức thu hút đối với cộng đồng. Thừa kế được đặt ra trong nhiều tình huống khác nhau, đem đến nhiều kết quả giải quyết, thương thảo khác nhau, có những quan hệ thừa kế giữa cha - mẹ - con, giữa anh - chị - em, giữa ông bà - cháu, cũng có những quan hệ thừa kế giữa vợ - chồng,...

Trong bài viết này, Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh sẽ chia sẻ về chủ đề thừa kế đặt trong bối cảnh hôn nhân, quyền thừa kế của vợ, chồng. TOP 03 tình huống đặc biệt được đặt ra giải quyết dưới đây sẽ giúp quý độc giả hiểu rõ hơn về quy định pháp luật về thừa kế, trong bối cảnh hôn nhân. Hãy cùng theo dõi nhé!!

1. TOP 3 tình huống về thừa kế trong bối cảnh hôn nhân mà bạn cần biết

Trong bài viết này, chúng ta sẽ lần lượt giải quyết những nội dung sau đây:

• ► Một, vợ, chồng sau khi đã chia tài sản chung mà một trong hai bên chết thì bên còn sống có được thừa kế di sản không?
• ► Hai, vợ hoặc chồng đang xin ly hôn mà một trong hai bên chết thì bên còn sống có được thừa kế di sản không?
• ► Ba, vợ hoặc chồng đã kết hôn với người khác, và một trong hai bên chết thì bên còn sống có được thừa kế di sản không?

Hãy cùng tìm hiểu bối cảnh chi tiết, từng điều kiện cụ thể và trả lời cho từng câu hỏi này cùng luật sư nhé!!

2. Vợ, chồng sau khi đã chia tài sản chung mà một trong hai bên chết thì bên còn sống có được thừa kế di sản không?

Trước hết hãy lấy một ví dụ cụ thể cho trường hợp này:

Ông A và bà B là vợ chồng. Trong quá trình hôn nhân, hai người đã cùng tạo lập nên khối tài sản chung là một khu biệt thự tại huyện X. và tiến hành lập biên bản chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân theo pháp luật hôn nhân và gia đình. Sau đó, bà B chết không để lại di chúc. Câu hỏi đặt ra là, liệu ông A có được hưởng thừa kế di sản do bà B chết để lại hay không?

Bây giờ hãy cùng xem pháp luật về thừa kế quy định như thế nào nhé!!

Căn cứ Điều 655 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

1. Trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung khi hôn nhân còn tồn tại mà sau đó một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.

Tiếp theo, chúng ta cùng phân tích về bối cảnh và những điều kiện trong quy định trên để hiểu rõ hơn và trả lời cho câu hỏi đặt ra:

• ► Về bối cảnh hôn nhân: tồn tại một mối quan hệ hôn nhân hợp pháp. Đối chiếu với ví dụ trên, A và B là vợ chồng hợp pháp của nhau. Hãy đặc biệt lưu ý về bối cảnh này nhé. 

• ► Như vậy, căn cứ theo quy định về thừa kế theo pháp luật, vợ/chồng thuộc hàng thừa kế thứ nhất của nhau; do đó, khi một trong hai người chết đi, người còn sống sẽ được hưởng thừa kế theo quy định pháp luật. 

Mục đích của quy định này nhằm hương đến giải quyết những mâu thuẫn, lục đục nội bộ có thể phát sinh giữa người còn sống và gia đình của người đã chết (sau khi một bên đã chết). Tóm lại, tình huống ví dụ trên trả lời cho câu hỏi đề bài đặt ra là: Trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung khi hôn nhân còn tồn tại mà sau đó một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.

3. Vợ hoặc chồng đang xin ly hôn mà một trong hai bên chết thì bên còn sống có được thừa kế di sản không?

Trước hết hãy lấy một ví dụ cụ thể cho trường hợp này:

Ông X và bà N là vợ chồng. Trong quá trình hôn nhân, hai người nảy sinh những mâu thuẫn và dẫn đến việc đổ vỡ, bà N khởi kiện ông X ra Tòa án nhân dân huyện A. yêu cầu ly hôn. Trong quá trình giải quyết, ông X không đồng ý việc ly hôn. Tòa án đã đưa vụ án ra xét xử, ban hành bản án về việc ly hôn vào ngày 15/10/2022, tuyên cho bà N được ly hôn với ông X, ngoài ra Tòa án còn tuyên về án phí, quyền kháng cáo của các bên được thực hiện trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án. Tuy nhiên, ngày 19/10/2022, bà N chết không để lại di chúc. Câu hỏi đặt ra là, liệu ông X có được hưởng thừa kế di sản do bà N chết để lại hay không?

Bây giờ hãy cùng xem pháp luật về thừa kế quy định như thế nào nhé!!

Căn cứ Điều 655 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

2. Trường hợp vợ, chồng xin ly hôn mà chưa được hoặc đã được Tòa án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định chưa có hiệu lực pháp luật, nếu một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.

Tiếp theo, chúng ta cùng phân tích về bối cảnh và những điều kiện trong quy định trên để hiểu rõ hơn và trả lời cho câu hỏi đặt ra:

• ► Về bối cảnh hôn nhân: tồn tại một mối quan hệ hôn nhân hợp pháp. Bởi lẽ, việc vợ, chồng xin ly hôn, khởi kiện vụ án ly hôn tại tòa án, Tòa án đang trong quá trình giải quyết chưa đưa ra phán quyết cuối cùng, hoặc đã đưa vụ án ra xét xử và tuyên án (như tình huống của ông X và bà N nêu trên) bằng bản án, nhưng bản án chưa phát sinh hiệu lực pháp luật do chưa hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự, thì điều đó đồng nghĩa với việc hôn nhân chưa chính thức chấm dứt - tức vẫn còn trong thời kỳ hôn nhân hợp pháp được pháp luật công nhận. Cũng căn cứ vào Bộ luật tố tụng dân sự, bản án sơ thẩm chỉ có hiệu lực khi hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị mà không có ai kháng cáo, kháng nghị. 
• ► Đối chiếu với ví dụ trên, ông X và bà N được tòa án tuyên cho ly hôn nhưng bản án chưa phát sinh hiệu lực thi hành vì chưa hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị đối với bản án. Do đó, tại thời điểm bà N chết, hôn nhân giữa ông X và bà N vẫn được xác định là đang tồn tại hôn nhân hợp pháp. Hãy đặc biệt lưu ý về bối cảnh này nhé. 
• ► Như vậy, tương tự tình huống 1, căn cứ theo quy định về thừa kế theo pháp luật, vợ/chồng thuộc hàng thừa kế thứ nhất của nhau; do đó, khi một trong hai người chết đi, người còn sống sẽ được hưởng thừa kế theo quy định pháp luật. 

Tóm lại, tình huống ví dụ trên trả lời cho câu hỏi đề bài đặt ra là: Trường hợp vợ, chồng xin ly hôn mà chưa được hoặc đã được Tòa án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định chưa có hiệu lực pháp luật, nếu một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.

4. Vợ hoặc chồng đang trong quan hệ hôn nhân, mà một trong hai người chết, sau đó người còn sống kết hôn với người khác, thì có được thừa kế di sản không?

Trước hết hãy lấy một ví dụ cụ thể cho trường hợp này:

Ông T và bà K là vợ chồng. Một ngày, ông T chết không để lại di chúc. Bà K sau khi chịu tang ông T một năm thì đã tái hôn với ông M. Sau đó, các con của ông T và bà K đã khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế của ông T chết để lại. Câu hỏi đặt ra là, liệu bà K lúc này đã tái hôn với ông M thì có được hưởng thừa kế di sản do ông T chết để lại hay không?

Bây giờ hãy cùng xem pháp luật về thừa kế quy định như thế nào nhé!!

Căn cứ Điều 655 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

3. Người đang là vợ hoặc chồng của một người tại thời điểm người đó chết thì dù sau đó đã kết hôn với người khác vẫn được thừa kế di sản.

Tiếp theo, chúng ta cùng phân tích về bối cảnh và những điều kiện trong quy định trên để hiểu rõ hơn và trả lời cho câu hỏi đặt ra:

• ► Về bối cảnh hôn nhân: tồn tại một mối quan hệ hôn nhân hợp pháp tại thời điểm một trong hai bên vợ/chồng chết. Đối chiếu với ví dụ trên, ông T chết khi vẫn đang là chồng hợp pháp của bà K, hai người đang trong một mối quan hệ hôn nhân hợp pháp được pháp luật công nhận. Hãy đặc biệt lưu ý về bối cảnh này nhé. 
• ► Như vậy, tương tự tình huống 1 và 2, căn cứ theo quy định về thừa kế theo pháp luật, vợ/chồng thuộc hàng thừa kế thứ nhất của nhau; do đó, khi một trong hai người chết đi, người còn sống sẽ được hưởng thừa kế theo quy định pháp luật. 
• ► Sau đó, việc bà K kết hôn với ông M không ảnh hưởng gì đến việc trước đây ông T và bà K từng là vợ chồng hợp pháp, mối quan hệ hôn nhân sau không ảnh hưởng gì đến mối quan hệ hôn nhân trước. 

Tóm lại, tình huống ví dụ trên trả lời cho câu hỏi đề bài đặt ra là: Người đang là vợ hoặc chồng của một người tại thời điểm người đó chết thì dù sau đó đã kết hôn với người khác vẫn được thừa kế di sản.

5. Liên hệ Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Nếu đang có nhu cầu tư vấn về di chúc, hoặc gặp phải rắc rối pháp lý liên quan đến việc lập di chúc, hay có tranh chấp thừa kế xảy ra, bạn đừng ngần ngại nhấc điện thoại gọi Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh đặt lịch hẹn tư vấn giải quyết ngay nhé:

Điện thoại: 0968 797 291

Facebook/Fanpage: Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Youtube Channel: Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

LinkedIn: Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh

Kết luận

Tóm lại, bài viết đã khám phá sâu về các khía cạnh liên quan đến thừa kế đặt trong bối cảnh hôn nhân hợp pháp có sự xuất hiện của nhiều điều kiện khác nhau như đã chia tài sản chung, đang ly hôn, đã kết hôn với người khác.... Điểm đặc biệt cần lưu ý chung cho cả ba trường hợp là sự tồn tại của mối quan hệ hôn nhân hợp pháp khi các sự kiện về thừa kế xảy ra.

Thông qua các phân tích và ví dụ thực tế cùng quy định pháp luật, chúng ta thấy rằng việc hiểu rõ luật pháp không chỉ giúp mỗi người bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của chính mình, mà còn giúp xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn sau những thay đổi lớn. Hãy nhớ rằng, mỗi tình huống đều có thể trở thành cơ hội nếu được xử lý đúng cách, bạn nhé!!