HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC TẾ: PHÁT THẢI RÒNG BẰNG 0 & PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TẠI VIỆT NAM & ĐÀI LOAN (TRUNG QUỐC)

The international conference: Net Zero Emissions and Sustainable Development in Vietnam and Taiwan (China)

Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề "Phát thải ròng bằng 0 và Phát triển bền vững tại Việt Nam và Đài Loan (Trung Quốc)" đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu, chuyên gia và doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Sự kiện này không chỉ bàn luận về những thách thức hiện tại mà còn gợi ý những giải pháp tiềm năng trong việc xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn, góp phần đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0, hướng đến phát triển bền vững. 

1. Thông tin của Hội thảo

 1.1 Khuôn khổ và mục tiêu của Hội thảo

Trong khuôn khổ Dự án nghiên cứu Đài Loan "Tăng cường năng lực đào tạo và nghiên cứu về Kinh tế các-bon thấp trong bối cảnh biến đổi khí hậu của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) với sự hợp tác của các trường đại học và viện nghiên cứu ở Đài Loan" trong giai đoạn 2021-2024, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã phối hợp với Văn phòng Kinh tế và Văn hoá Đài Bắc tại Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế "Phát thải ròng bằng 0 và Phát triển bền vững ở Việt Nam và Đài Loan".

Mục tiêu của Hội thảo là tăng cường chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm giữa Việt Nam, Đài Loan và các quốc gia khác về phát thải ròng bằng 0 và phát triển bền vững, nâng cao năng lực giảng dạy, nghiên cứu và tư vấn chính sách giữa các nhà nghiên cứu, giảng viên, nghiên cứu sinh và học viên. 

Hội thảo đã tổ chức thành công vào ngày 24/10/2024 vừa qua tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (Hà Nội). Đã có tổng cộng 95 bài viết được đăng công khai trở thành tài liệu chính thức của Hội thảo, với 05 phần chính: 

• Biến đổi khí hậu và Phát thải ròng bằng 0;
• Kinh tế xanh và Kinh tế tuần hoàn;
• Tài chính xanh;
• Kinh tế - Xã hội bền vững;
• Môi trường bền vững;
• Chuyển đổi kỹ thuật số.

1.2 Đóng góp khoa học của Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh trong Hội thảo

Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh đã có những đóng góp khoa học cho Hội thảo thông qua bài viết: "Policy and Practices of Circular Economy and Recommendations for Vietnam" (tác giả dịch: Chính sách và thực tiễn về Kinh tế tuần hoàn & những khuyến nghị cho Việt Nam).

Bài viết nhằm phân tích, đánh giá định hướng thực hiện kinh tế tuần hoàn của Việt Nam và các quy định, chính sách về kinh tế tuần hoàn hiện nay, không chỉ nêu bật những thành tựu, cơ hội mà còn phát hiện và chỉ ra khoảng cách lớn giữa chính sách và thực tiễn kinh tế tuần hoàn đang đang dẫn đến những khó khăn, thách thức nảy sinh từ khuôn khổ pháp lý và quá trình áp dụng kinh tế tuần hoàn vào lộ trình phát triển kinh tế, xã hội theo hướng phát triển bền vững. Ngoài ra, từ góc độ tương quan so sánh giữa Việt Nam và Đài Loan có cùng cách thức sử dụng tài nguyên thiên nhiên ban đầu và hiện đều thực hiện kinh tế tuần hoàn, Đài Loan với những chính sách tiên tiến và thực hiện thành công các sáng kiến ​​kinh tế tuần hoàn, mang lại những bài học quý giá cho Việt Nam. Nam, vẫn đang trong giai đoạn đầu áp dụng mô hình này. Cuối cùng, bài viết kết luận với những khuyến nghị, giải pháp để Việt Nam áp dụng và phát triển kinh tế tuần hoàn một cách hiệu quả, tăng cường nỗ lực thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và vượt qua những khó khăn, thách thức hiện tại, đồng thời đề xuất triển vọng hợp tác giữa Việt Nam và Đài Loan nhằm đẩy nhanh việc áp dụng kinh tế tuần hoàn. thực tiễn kinh tế ở Việt Nam trong tương lai.

Download PDF: DoThiDieuLinh2024_CircularEconomy

Download PDF: InternationalConf_NetZed2024

2. Tìm hiểu về Phát thải ròng bằng 0 và Kinh tế tuần hoàn

Để hiểu rõ hơn về các khái niệm này, chúng ta cần xem xét kỹ lưỡng từng thuật ngữ một.

2.1 Phát thải ròng bằng 0 là gì?

Phát thải ròng bằng 0 mô tả trạng thái mà lượng khí nhà kính do hoạt động của con người và việc loại bỏ các khí này cân bằng trong một khoảng thời gian nhất định. 

Điều này có nghĩa là các hoạt động sản xuất, tiêu dùng và sinh hoạt phải được điều chỉnh sao cho lượng khí thải ra không vượt quá khả năng hấp thụ tự nhiên của môi trường. Việc đạt được mục tiêu này không chỉ đòi hỏi sự quyết tâm từ phía các tổ chức mà còn cần sự hợp tác từ chính phủ và cộng đồng.

2.2 Lịch sử hình thành & Xu hướng toàn cầu về phát thải ròng bằng 0

Khái niệm phát thải ròng bằng 0 bắt đầu xuất phát từ nghiên cứu vào cuối những năm 2000 về việc khí quyền, đại dương... phản ứng với khi Co2, phát hiênj ra rằng hiện tượng nóng lên toàn cầu chỉ dừng lại khi lượng khí thảo Co2 giảm xuống mức phát thải ròng bằng 0. Nó bắt đầu trở nên phổ biến hơn trên toàn cầu từ cuối thế kỷ 20, khi các nước nhận ra rằng biến đổi khí hậu đang trở thành vấn đề nghiêm trọng. Các hiệp định quốc tế như Nghị định thư Kyoto và Thỏa thuận Paris đã khuyến khích các quốc gia cam kết giảm phát thải khí nhà kính, đặt ra các mục tiêu cụ thể để đạt được phát thải ròng bằng 0 vào giữa thế kỷ 21.

Xu hướng toàn cầu hiện nay cho thấy ngày càng nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, đang nỗ lực thực hiện các kế hoạch hành động cụ thể nhằm giảm khí thải và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo. Tại COP26, Việt Nam đã đưa ra cam kết ấn tượng về việc phấn đấu đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 năm 2050. 

2.3 Kinh tế tuần hoàn là gì

Kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam: Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 chính thức được thông qua, đưa kinh tế tuần hoàn thành một trong 11 chính sách bảo vệ môi trường, và cũng là văn bản pháp luật có định nghĩa chính thức về kinh tế tuần hoàn cho Việt Nam: “Kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất, tiêu dùng và dịch vụ nhằm giảm khai thác nguyên liệu, vật liệu, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế chất thải phát sinh và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường”, đặt mục tiêu và trách nhiệm triển khai kinh tế tuần hoàn cho cả cơ quan quản lý nhà nước cấp Bộ, cấp tỉnh và cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

Trong một nền kinh tế tuần hoàn, vòng đời của sản phẩm được kéo dài hơn thông qua các hoạt động như sửa chữa, tái sử dụng và tái chế, giúp giảm thiểu áp lực lên môi trường.

2.4 Sự xuất hiện & phổ biến của kinh tế tuần hoàn

Kinh tế tuần hoàn đã trở thành một xu hướng toàn cầu mạnh mẽ trong những năm gần đây. Nhiều quốc gia, tổ chức và doanh nghiệp đang thực hiện các chương trình và dự án nhằm thúc đẩy mô hình kinh tế này. Sự phát triển của công nghệ đã giúp nâng cao khả năng tái chế và giảm thiểu chất thải, mở ra cơ hội lớn cho việc chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn.

3. Vai trò của phát thải ròng bằng 0 và kinh tế tuần hoàn đối với mục tiêu phát triển bền vững

Việc kết hợp giữa phát thải ròng bằng 0 và kinh tế tuần hoàn sẽ góp phần quan trọng trong việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.

3.1 Tác động đến môi trường

Mô hình phát thải ròng bằng 0 góp phần giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ sức khỏe con người. Đồng thời, kinh tế tuần hoàn giúp duy trì tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu chất thải và khôi phục môi trường sống.

Các nghiên cứu cho thấy rằng nếu tất cả các quốc gia đều thực hiện các biện pháp để đạt được phát thải ròng bằng 0, thì điều này sẽ giúp giảm tốc độ nóng lên toàn cầu và cải thiện chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người trên khắp thế giới.

3.2 Lợi ích kinh tế và xã hội

Phát thải ròng bằng 0 và kinh tế tuần hoàn không chỉ có lợi cho môi trường mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế. Việc chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn có thể tạo ra nhiều việc làm mới trong các lĩnh vực như sản xuất xanh, tái chế và dịch vụ môi trường.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng có thể tiết kiệm chi phí thông qua việc giảm thiểu lãng phí và tận dụng tối đa các nguồn lực. Điều này sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển bền vững và tạo ra một tương lai tươi sáng hơn cho thế hệ sau.

4. Phát thải ròng bằng 0 và kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam hiện nay

Tại Việt Nam, việc thực hiện phát thải ròng bằng 0 và kinh tế tuần hoàn đang trở thành một ưu tiên quan trọng trong chiến lược phát triển quốc gia.

4.1 Tình hình thực tiễn

Hiện nay, Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách nhằm khuyến khích việc sử dụng năng lượng tái tạo và giảm phát thải khí nhà kính. Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.

Có thể thấy rằng, một số ngành công nghiệp như chế biến thực phẩm, may mặc và xây dựng đã tiến hành các chương trình thử nghiệm để kiểm tra khả năng áp dụng kinh tế tuần hoàn. Những bước đi này dù còn nhỏ, nhưng đã đánh dấu sự chuyển mình tích cực trong nhận thức về bảo vệ môi trường.

Nội dung này được phân tích chi tiết trong bài viết mà Luật sư Đỗ Thị Diệu Linh đã đóng góp trong Hội thảo, tài liệu nằm tại trang 257 - 266. 

4.2 Những thách thức cần vượt qua

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức mà Việt Nam cần phải đối mặt để đạt được mục tiêu. Những khó khăn này bao gồm sự thiếu hụt nguồn lực tài chính, công nghệ chưa phát triển đồng bộ và sự thiếu kiến thức về kinh tế tuần hoàn trong cộng đồng doanh nghiệp.

Để vượt qua những thách thức này, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng, nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển bền vững.

5. Xu hướng phát triển tương lai và những điều doanh nghiệp cần nắm bắt

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu, việc áp dụng phát thải ròng bằng 0 và kinh tế tuần hoàn sẽ trở thành một xu hướng tất yếu cho mọi doanh nghiệp.

5.1 Chiến lược áp dụng phát thải ròng bằng 0

Doanh nghiệp cần xác định rõ chiến lược của mình hướng tới phát thải ròng bằng 0, từ việc đánh giá các nguồn phát thải, áp dụng công nghệ xanh đến việc cải thiện quy trình sản xuất. Đây là một quá trình không hề dễ dàng, nhưng lại mang lại lợi ích lâu dài cho sự phát triển bền vững.

Các doanh nghiệp cũng cần chú trọng đến việc đào tạo nhân viên về các biện pháp bảo vệ môi trường, từ đó nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong việc thực hiện các mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

5.2 Cơ hội từ kinh tế tuần hoàn

Kinh tế tuần hoàn mở ra nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong việc tìm kiếm những nguồn nguyên liệu giá rẻ và bền vững. Doanh nghiệp có thể khai thác các nguồn tài nguyên tái chế, từ đó giảm chi phí sản xuất và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Ngoài ra, việc xây dựng thương hiệu xanh cũng sẽ giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng và tạo dựng lòng tin từ cộng đồng. Điều này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần nâng cao hình ảnh của doanh nghiệp trong mắt xã hội.

Hiện nay, cơ chế ESG cũng đã và đang dần trở nên phổ biến ở Việt Nam, đây cũng là một trong những cơ chế nhằm ứng dụng thực tiễn kinh tế tuần hoàn.

Kết luận

Hội thảo khoa học quốc tế về phát thải ròng bằng 0 và phát triển bền vững không chỉ là nền tảng để các chuyên gia, doanh nghiệp và cộng đồng cùng nhau tìm kiếm giải pháp hữu hiệu, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi người trong việc bảo vệ trái đất. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, việc áp dụng các mô hình phát triển bền vững như phát thải ròng bằng 0 và kinh tế tuần hoàn sẽ trở thành những yếu tố then chốt trong hành trình hướng tới một tương lai xanh và sạch hơn.